Yatak Kumaşı

Yatak Kumaşı 

Yatak yüzü üretiminde sağladığı esneklik, yumuşaklık, hacimlilik, hava geçirgenliği, yıkanabilirlik ve ütü gerektirmemesi gibi birçok avantajdan dolayı örme kumaşlar daha çok tercih edilmektedir. Örme yatak yüzü kumaşları örgü yapısının özelliği nedeniyle esnek olduğundan, yatak yüzü kumaşından beklenen elastikiyet, dokuma yatak yüzlerindeki gibi elastik iplik kullanımını gerektirmez. Bu durum iplik maliyetinin düşmesini kumaşın daha ekonomik üretilebilmesini sağlamaktadır. Yatak yüzü üretiminde kullanılan örme kumaş tipleri, havlu kumaşlar, kadife kumaşlar, flok kumaşlar, dolgu iplikli kumaşlar ve sandviç kumaşlardır. Günümüzde yatak yüzü kumaşı olarak en yaygın kullanılan örme kumaşlar, yuvarlak örme makinelerinde üretilen dolgu iplikli kumaşlardır. Bu kumaşlar iki iğne yataklı jakarlı yuvarlak örme makinelerinde, iğne yatakları arasına ilave iplik beslenerek üretilmektedirler. Çözgülü örme sandviç kumaşlar ise gerek yatak yüzü gerekse yatak içyapısı olarak kullanılmaktadır. Çözgülü örme sandviç kumaşlar, çift iğne yataklı Raschel makinelerinde üretilmektedirler. Farklı özelliklerde çözgülü örme sandviç kumaş üretebilmek için ön ve arka yüzlerde farklı örgü yapıları kullanılabilmekte, ön ve arka yüzeyi birleştirmek için çok değişik örgüler seçilebilmektedir. Çözgülü örme sandviç kumaşların kalınlığı iğne rayları arasındaki mesafenin değiştirilmesi ile ayarlanabilmekte, 40 mm kalınlığa dek kumaşlar üretilebilmektedir. Bağlantı iplik çapı da kumaş özelliklerini etkileyen önemli bir faktördür. Sandviç kumaşlar gözenekli yapıları nedeniyle hava geçirgendir, nefes alabilir özelliktedir. Bu sebeple yatak üretiminde yatak yüzü kumaşının yanlarında kullanılarak, ya da tüm yatak yüzünde kullanılarak yataklara nefes alabilir özellik kazandırılmaktadır.

Yatak yüzü kumaşlarından beklenen birçok özellik olmakla beraber en önemli gereksinimlerden biriside vücut basıncının yeterince dağıtılmasıdır. Aksi halde özellikle uzun süre yatağa bağlı kişilerde bası yaraları oluşmaktadır. Yatak üreticileri çeşitli kalınlık ve yapıdaki sandviç kumaşları yatak içyapısında ve yatak yüzünde kullanarak bası yarası önleyici yataklar üretmişlerdir. Örme yatak yüzü kumaşlarının performansının incelenmesini amaçladığımız bu çalışmada, yatak üretimi, kullanım alanına göre yatak çeşitleri, yatak yüzü kumaşlarının tasarım ve üretimi, yatak ve yatak yüzü kumaşları için mevcut standartlar ve test metotları, sandviç kumaşların yatak ve yatak yüzü üretiminde kullanımına dair örnekler ve örme yatak yüzü kumaşları ile ilgili literatürde mevcut çalışmalar incelenerek özet halinde sunulmuştur. Yatak üretiminde gerek ülkemiz gerek dünyada yaygın olarak kullanılmakta olan dolgu iplikli yuvarlak örme kumaşlar ve çözgülü örme sandviç kumaşların performansları incelenmiştir. Bu amaçla ön yüzde kullanılan iplik hammaddesi, dolgu iplik numarası ve dolgu ipliği sıklığı farklı olan dolgu iplikli yuvarlak örme kumaşlar üretilmiştir. Ülkemizde üretim olanağı bulunmadığından farklı kalınlık ve örgü yapısındaki çözgülü örme sandviç kumaşlar ise yurt dışından temin edilmiştir. Üretilen dolgu iplikli yuvarlak örme kumaşların bazı iplik özelliklerinin, kumaşların boyutsal ve fiziksel özelliklerine etkileri incelenmiştir. Üretilen dolgu iplikli yuvarlak örme kumaşlar ve temin edilen çözgülü örme sandviç kumaşların üzerine yatan kişinin vücuduna etkiyen ara yüz basınç dağılımına etkisini belirlemek için deneyler yapılmıştır. Deneylerde vücut haritalama sistemi ve Kikuhime basınç sensörü kullanılmıştır.

Yatak Kumaşları ve Çeşitleri

Yatak kumaşları yatak üretiminde kullanıldığı için özellikleri yataklardan istenen konfor ve diğer özelliklerle belirlenmelidir. Bu doğrultuda yatak kumaşlarından istenen yumuşaklık, sertlik, dolgunluk, hacim ve diğer özelliklerin temin olunması gerekmektedir. Bu özelliklerin yatak kumaşlarının performansına direkt etki eden faktörler olacağı hususuna dikkat edilerek kumaş tasarımının bu özellikler doğrultusunda yapılmasına özen gösterilmelidir.

Yatak kumaşları, lif içeriklerine, örgü yapısına ve terbiye işlemlerine göre üç gurupta incelenecektir.

Lif İçeriğine Göre Yatak Kumaşları

Çeşitleri Yatak kumaşı üretiminde yaygın olarak pamuk, keten, yün, bambu vs. lifler kullanılmaktadır. Tablo 1.2‟de lif içeriğine göre yatak kumaşlarının çeşitleri ve lif içeriğinin kumaşlara kazandırdığı özellikler hakkında bazı bilgiler sunulmuştur.

Tablo 1.2. Yatak Kumaşlarında kullanılan lifler ve kumaşa kazandırdığı özellikler